«Αυτοί που στην πραγματικότητα ρυπαίνουν τις γειτονιές μας, δεν είναι παρά οι διαφημιστικές εταιρίες που «μουτζουρώνουν» κτίρια και λεωφορεία με τα τεράστια σλόγκαν τους, προσπαθώντας να μας κάνουν να αισθανόμαστε ανεπαρκείς, αν δεν αγοράσουμε τα προϊόντα τους. Επιδιώκουν να μας «πυροβολούν» κατάμουτρα το μήνυμά τους από κάθε διαθέσιμη επιφάνεια, αλλά χωρίς να μας επιτρέπουν να ανταπαντήσουμε. Ε, λοιπόν, εκείνοι ξεκίνησαν τον πόλεμο και οι τοίχοι είναι το καλύτερο όπλο, όχι μόνο για να δημοσιεύσουμε μια κάποια δουλειά μας, αλλά και για την αντεπίθεση καθεαυτή. Αν κάποιοι άνθρωποι γίνονται μπάτσοι… επειδή θέλουν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο, άλλοι γίνονται «βάνδαλοι» επειδή θέλουν να κάνουν τον κόσμο να δείχνει πραγματικά καλύτερος…».
Ένας τέτοιος «βάνδαλος» είναι και ο Βanksy. Ένα βάνδαλος με παγκοσμίως γνωστές «δράσεις» και «εκφράσεις», ο οποίος κατάφερε να ταράξει πολιτικούς, διαφημιστές και άλλους γκραφιτάδες. Από το Μπράιτον, το Μπρίστολ, το Λονδίνο…, την Παλαιστίνη κατάφερε και ανέτρεψε εκείνο το σκηνικό που ήθελε τα γκράφιτι να αποτελούν δείγμα κοινωνικής παρακμής. Κι όμως! «Πρόκειται για το εντιμότερο είδος τέχνης, που ακόμη και αν χρειάζεται να γλιστράς σα φάντασμα τις νύχτες, ακόμη και αν χρειάζεται να ψεύδεσαι στους δικούς σου ανθρώπους, πάντα το πρωί νιώθεις «γεμάτος», ξέροντας πως έχεις εκθέσει στον καλύτερο τοίχο της πόλης «κάτι» που θα το δουν όλοι, χωρίς να πληρώσουν αντίτιμο, χωρίς να τρομοκρατηθούν…».
Μπάτσοι, πίθηκοι, ποντίκια, επιγραφές, σήµατα κυκλοφορίας, εµβληµατικές µορφές των εικαστικών και της ιστορίας, η Τζοκόντα, ο Σκεπτόµενος του Ροντέν, ο Τσε, το κορίτσι του Μάι Λάι, και καθηµερινές φιγούρες της πόλης, πάνω σε τοίχους του Σόχο του Σαν Φραντσίσκο, στο ισραηλινό τείχος της δυτικής όχθης, αλλά και στο Λούβρο, στην Τέιτ γκάλερι ή πάνω σε ζωντανά γουρούνια και αγελάδες…
«Όταν ήµουν δεκαοχτώ χρονών πέρασα µια ολόκληρη νύχτα προσπαθώντας να γράψω µε µεγάλους ασηµένιους χαρακτήρες τη φράση “late again” στο πλάι ενός τρένου. Η βρετανική Αστυνοµία Μεταφορών έκανε την εµφάνισή της και στην προσπάθειά µου να ξεφύγω, έµπλεξα σε ένα θάµνο γεµάτο αγκάθια και καταξεσκίστηκα. Τα φιλαράκια µου κατάφεραν να φτάσουν στο αµάξι µας και να γίνουν καπνός. Έτσι, πέρασα πάνω από µια ώρα κρυµµένος κάτω από ένα βαγόνι µε σκουπίδια, µε τη µηχανή να στάζει πάνω µου λάδια. Όσο ήµουν ξαπλωµένος εκεί, ακούγοντας τους µπάτσους να κόβουν βόλτες στις ράγες, συνειδητοποίησα ότι ήµουν αναγκασµένος να µειώσω στο µισό το χρόνο που χρειαζόµουν για να ζωγραφίσω, αλλιώς έπρεπε να σταµατήσω τα γκράφιτι. Ξαφνικά, κοιτάζοντας το στένσιλ που υπήρχε στον πάτο ενός ντεπόζιτου καυσίµων, συνειδητοποίησα ότι µπορούσα να κοπιάρω το στιλ και να δώσω στο κάθε γράµµα τις διαστάσεις που ήθελα».
Από νωρίς, λοιπόν, κατάλαβε πως τα γκράφιτι µε τις πληθωρικές συνθέσεις, τις ηφαιστειακές εκρήξεις µορφών και χρωµάτων, αφού είναι χρονοβόρα στην κατασκευή τους, είναι άρα και επικίνδυνα. Έτσι και υιοθέτησε το στένσιλ σε συνδυασμό μ’ έναν τρόπο «έκφρασης», απλό, λιτό και πάντα περιεκτικό. Τα στένσιλ, των οποίων ο Banksy έχει αναδειχτεί δεινός χειριστής, ως µέθοδος αποτύπωσης, έρχονται από την Ανατολή. Πρόκειται για εκείνες τις ηµιδιαφανείς πλαστικές λουρίδες µε τις εγκοπές που σχηµατίζουν ψηφία, σύµβολα κάθε είδους και διευκολύνουν µε τη βοήθεια µιας γραφίδας στη χάραξη καθαρών και ευανάγνωστων ιχνογραφηµάτων. Ο καλλιτέχνης που επιθυµεί να αποτυπώσει µε στένσιλ κάτι περισσότερο από σηµειώσεις, οφείλει να οργανώσει το κενό και το πλήρες µιας ενιαίας επιφάνειας.
Banksy και μεγάλα μουσεία: Ο Banksy υπήρξε μια παγκοσμίως διαβόητη φιγούρα, η οποία πρόσθεσε τα δικά της έργα ανάμεσα στους τοίχους των πιο βασικών μουσείων της Αγγλίας και των Η.Π.Α. Κατάφερε να «γλιστρήσει» και να ζωγραφίσει ένα ψεύτικο προϊστορικό σπήλαιο στο Βρετανικό Μουσείο. Ένα «κομμάτι», το οποίο πέρασε απαρατήρητο για μέρες, ώσπου τελικά προστέθηκε στη μόνιμη συλλογή του μουσείου. To ίδιο έκανε και στα τέσσερα πιο γνωστά μουσεία της Νέας Υόρκης: πρόσθεσε την ανατρεπτική και σατιρική πινελιά του. Άραγε, οι τουρίστες παρατηρούσαν πραγματικά τα έργα ή απλώς, περνούσαν από μπροστά τους; Αυτό είναι κάτι που απασχόλησε τους υπεύθυνους των εν λόγω ιδρυμάτων…
Banksy και Δυτική Όχθη: Ένα περιστέρι της ειρήνης με αλεξίσφαιρο γιλέκο, ένα κοριτσάκι που κρατώντας μερικά μπαλόνια, ετοιμάζεται να πετάξει πάνω από το τείχος, ένα αγόρι που ζωγραφίζει μια σκάλα από σχοινί, ένα γιγαντιαίο ψαλίδι που κόβει το τείχος, μια ειδυλλιακή παραλία που ξεπροβάλλει απ’ τον σπασμένο τοίχο, ένα άλογο στο στάβλο είναι μερικά από τα έργα του Banksy στην παλαιστινιακή πλευρά του τοίχους που φανερώνουν το παράλογο της υπόθεσης. Η δράση του στο «τοίχος της ντροπής» τον μετέτρεψε σ’ έναν καλλιτέχνη με παγκόσμια πολιτική ατζέντα.
Banksy και πωλήσεις: Έργα του Banksy έχουν πωληθεί σε διασημότητες του Χόλιγουντ για πάνω από μισό εκατομμύρια δολάρια το καθένα, αν και το μεγαλύτερο μέρος αυτών βρίσκονται ελεύθερα – άρα και παράνομα – σε δημόσιες επιφάνειες.
Η τέχνη είναι όπλο υπεράσπισης, μορφή εξέγερσης, είδος πρώτης ανάγκης…, που πέρα από εξαιρέσεις, πάντα έχει κάτι να πει. Άλλοτε διακριτικά και άλλοτε τρανταχτά… πάντοτε όμως εκφράζει τις απόψεις του δημιουργού. Το αισθητικό αποτέλεσµα δεν είναι κάθε φορά προβλεπόμενο, είναι όμως ανατρεπτικό, άμεσο και αξέχαστο, αφού σου δημιουργεί ένα χαμόγελο σχεδόν αβαρές και εν μέρει κωμικοτραγικό. Στην περίπτωση του Banksy, η τέχνη γίνεται εργαλείο ασυγκράτητης καυστικής κριτικής απέναντι στο κατεστημένο, απέναντι στην βάρβαρη όψη της παγκοσμιοποίησης και όλων των δεινών του καταναλωτικού, πολιτικού και κοινωνικού κατεστημένου. Η τέχνη του Banksy είναι ένας τηλεβόας που κραυγάζει στα αυτιά των υψηλά ιστάμενων της σύγχρονης κοινωνικής ιεραρχίας. Είναι μια εκρηκτική «επέμβαση», μια επέμβαση «παρανοϊκή» που προσπαθεί να σε κάνει να δεις τον κόσμο από μια πλευρά διαφορετική, συνδυάζοντας όμως ευαισθησία και ευρηματικότητα μ’ έναν τρόπο ιδανικό.
Για όλα αυτά και πολλά άλλα έχει φωνάξει ο Banksy και με τον τρόπο του ανάγκασε και αναγκάζει πολλούς να τον ακούνε θέλουν δε θέλουν. Έχει καταστεί διεθνώς γνωστός μέσα από τη δράση του, αν και στην πραγματικότητα είναι άγνωστος. Είναι ένας «αντι-πολιτιστικός φαρσέρ», του οποίου η τέχνη είναι βασική σε κοσμοπολίτικες γκαλερί σ’ όλο τον κόσμο, ένας καλλιτέχνης ανατρεπτικός και ακραίος, ένας καλλιτέχνης του “brandalism”… Απλά, μυστήριο…
Πηγή youropia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου