Πήραν το όνομα τους από τον Εμιλιάνο Ζαπάτα, ιδρυτής του Νότιου Απελευθερωτικού Στρατού στη διάρκεια της Μεξικανικής Επανάστασης που ξεκίνησε το 1910 και οδήγησε στην ανατροπή του τότε μονάρχη Πορφίριο Ντίαζ και στη δημιουργία του Μεξικανικού συντάγματος το 1917. Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, με το στρατό του και τους συμμάχους του, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Πάντσο Βίλα, πολέμησε μέχρι το τέλος της ζωής του, το 1919, για αγροτική μεταρρύθμιση και ανακατανομή του πλούτου, το οποίο είχε καταληστευθεί από την ευρωπαϊκή ελίτ.
Οι Ζαπατίστας, με βάση το Τσιάπας, ξεκίνησαν την ένοπλη εξέγερση τους την 1η Ιανουαρίου του 1994, ημέρα όπου τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία NAFTA (βορειοαμερικάνικη συμφωνία ελεύθερης αγοράς), συμφωνία η οποία τα επόμενα χρόνια πρόκειται να φέρει το 65% έως 75% του πληθυσμού της χώρας κάτω από το όριο της φτώχειας και να διευρύνει το χάσμα φτωχών-πλουσίων.
Την πρωτοχρονιά λοιπόν, περίπου 3000 ένοπλοι Ζαπατίστας καταλαμβάνουν τις πόλεις και τις κωμοπόλεις του Τσιάπας και εκδίδουν την «1η Διακήρυξη της Ζούγκλας Λακαντόνα» και τους επαναστατικούς νόμους τους. Η διακήρυξη αναφέρεται σε κήρυξη πολέμου ενάντια στο Μεξικανικό κράτος, το οποίο θεωρείται τόσο αντίθετο με τη θέληση του λαού που ανακηρύσσεται τελείως παράνομο. Οι αντάρτες ελευθέρωσαν όλους τους κρατούμενους από μια φυλακή και έκαψαν πολλά αστυνομικά τμήματα και στρατόπεδα και έγιναν αμέσως αποδεκτοί από το κόσμο. Η επιτυχία τους όμως δεν διάρκεσε πολύ αφού την επόμενη μέρα πάνοπλοι άντρες του Μεξικάνικου στρατού τους επιτέθηκαν στην πόλη Οκοσίνγκο όπου έλαβαν τόπο σφοδρές συγκρούσεις. Οι δυνάμεις των Ζαπατίστας δέχτηκαν μεγάλες απώλειες και υποχώρησαν από την πόλη στην παρακείμενη ζούγκλα.
Οι ένοπλες συγκρούσεις στο Τσιάπας σταμάτησαν την 12η Ιανουαρίου 1994 με την παύση πυρός για την οποία μεσολάβησε η καθολική επισκοπή. Οι αντάρτες διατήρησαν την κατειλημμένη γη τους για τον επόμενο χρόνο αλλά το Φεβρουάριο του 1995 σε αιφνίδια επίθεση από τον τακτικό στρατό αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν από πολλές περιοχές τους και να καταφύγουν στα βουνά.
Μετά τις συγκρούσεις του Φλεβάρη του `95 αφού ο στρατός δεν κατάφερε να συλλάβει τους πρωτοστάτες των Ζαπατίστας, η κυβέρνηση του PRI προχώρησε σε διαπραγματεύσεις. Οι εξεγερμένοι προχώρησαν σε κινητοποίηση και οργάνωσαν καμπάνια στα ΜΜΕ με συνεχή κείμενα που μοιράζονταν σε εφημερίδες και στο διαδίκτυο και αργότερα με την έκδοση της «6ης Διακήρυξης της Ζούγκλας Λακαντόνα» δεν ξαναπροέβησαν σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Με ένα τεράστιο δίκτυο υποστηρικτών πια και με ένα μεγάλο μέρος του Τσιάπας υπό τον έλεγχο τους, κατάφεραν να δημιουργήσουν ρήγματα στην κυβέρνηση και τελικά να την ανατρέψουν. Έτσι, το χειμώνα του 2000 ανέβηκε στην εξουσία ο Βισέντε Φοξ, ο πρώτος μη PRI πρόεδρος μετά από σχεδόν 80 χρόνια. Οι Ζαπατίστας πορεύτηκαν ως την πρωτεύουσα, την πόλη του Μεξικού, για να παρουσιάσουν το θέμα τους ενώπιον του Μεξικάνικου κογκρέσου. Ενώ μέχρι πρότινος ο Φοξ δήλωνε πως θα δώσει τέλος στη σύγκρουση σε «15 λεπτά», οι EZLN απέρριψαν την νερωμένη συμφωνία, προχώρησαν στη δημιουργία 32 «αυτόνομων δήμων-κοινοτήτων» στο Τσιάπας και εφάρμοσαν μερικώς τα αιτήματα τους χωρίς υποστήριξη από την κυβέρνηση, αλλά με μικρή χρηματοδότηση από διεθνείς οργανισμούς (ΜΚ).
Οι αυτόνομες κοινότητες των Ζαπατίστας μέχρι και σήμερα λειτουργούν με βάση την ιδεολογία τους, Ζαπατίσμο, η οποία συνδυάζει παραδοσιακές πρακτικές των Μάγιαμε στοιχεία αναρχισμού και ελευθεριακού σοσιαλισμού. Κλειδί της ιδεολογίας τους είναι η πολιτικοποίηση και συμμετοχή όλων των πολιτών στις αποφάσεις. Με αυτοοργανωμένες κοινότητες και αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες οι αποφάσεις παίρνονται από τα κάτω προς τα πάνω και όχι από τα πάνω προς τα κάτω.
Χαιρετισμός που απεύθυνε ο Υποδιοικητής Μάρκος των Ζαπατίστας, στα ελληνικά, στους εξεγερμένους της Ελλάδας τον Δεκέμβρη του 2008
«Συντρόφισσα, σύντροφε. Εξεγερμένη Ελλάδα. Εμείς, οι πιο μικροί, από αυτή την γωνιά του κόσμου σε χαιρετάμε. Δέξου τον σεβασμό μας και τον θαυμασμό μας γι’ αυτό που κάνεις και σκέφτεσαι. Από μακριά μαθαίνουμε από σένα. Σε ευχαριστούμε».
(Ανακοινωθέν της παράνομης Ιθαγενικής Επαναστατικής επιτροπής – Γενικής Διοίκησης του Ζαπατίστικου Εθνικοαπελευθερωτικού Στράτου (EZLN).
Εκεί ψηλά, οι από πάνω, δοκιμάζουν να επαναλάβουν την ιστορία τους.
Θέλουν πάλι να μας επιβάλλουν το δικό τους ημερολόγιο, ημερολόγιο θανάτου, τη δική τους γεωγραφία, γεωγραφία καταστροφής.
Όταν δεν μας ξεριζώνουν από τις ρίζες μας, τις καταστρέφουν.
Τη δουλειά μας κλέβουν, τη δύναμή μας.
Τους κόσμους μας, τη γη, τα νερά και τους θησαυρούς της, χωρίς ανθρώπους, χωρίς ζωή αφήνουν.
Οι πόλεις μας καταδιώκουν και μας εκτοπίζουν.
Ο κάμπος πεθαίνει και μας πεθαίνει.
Και το ψέμα μετατρέπεται σε κυβερνήσεις και οι στερήσεις όπλο γίνονται για τους στρατούς και τις αστυνομίες τους.
Στον κόσμο είμαστε παράνομοι, χωρίς χαρτιά, ανεπιθύμητοι είμαστε.
Καταδιωγμένοι.
Γυναίκες, άντρες, παιδιά και γέροι πεθαίνουν στο θάνατο και στη ζωή πεθαίνουν.
Εκεί ψηλά, οι από πάνω, κηρύττουν για τους κάτω, την υποταγή, την ήττα κηρύττουν, την παράδοση και την παραίτηση.
Εδώ κάτω μένουμε χωρίς τίποτα.
Μόνο οργή.
Αξιοπρέπεια μονάχα.
Δεν υπάρχει αυτί για τον πόνο μας, πέρα από το αυτί όσων είναι σαν κι εμάς
Ο κανένας είμαστε.
Μόνοι είμαστε. Μόνοι με την αξιοπρέπεια και την οργή μας.
Οργή και αξιοπρέπεια οι γέφυρές μας, οργή και αξιοπρέπεια τα λόγια μας.
Ας ακούσουμε ο ένας τον άλλον λοιπόν. Ας γνωριστούμε τότε.
Να θεριέψει η οργή μας και ελπίδα να γίνει.
Ρίζα να γίνει ξανά η αξιοπρέπεια και νέο κόσμο να γεννήσει.
Είδαμε και ακούσαμε.
Μικρή είναι η φωνή μας για να γίνει ηχώ αυτός ο λόγος, μικρή και η ματιά μας για τόση και τόσο αξιοπρεπή οργή.
Να ειδωθούμε, να κοιταχτούμε, να ακουστούμε: Αυτό μας λείπει.
Αλλιώτικοι είμαστε, αλλιώτικες. Το άλλο είμαστε.
Αν ο κόσμος δεν έχει τόπο για μας, τότε άλλο κόσμο να φτιάξουμε.
Δίχως άλλα εργαλεία, μονάχα την οργή μας, δίχως άλλο υλικό απ’ την αξιοπρέπειά μας.
Να συναντηθούμε μας λείπει, να γνωριστούμε μας λείπει.
Λείπει ό,τι λείπει….www.eagainst.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου