Άρχισε η μαζική φυγή καταθετών από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα; Μικροκαταθέτες άδειαζαν το ένα ΑΤΜ πίσω από το άλλο το Σαββατοκύριακο; «Τσουνάμι» αναλήψεων χτύπησε τις τράπεζες την Πέμπτη και την Παρασκευή; Οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες, τα τραπεζικά στελέχη που ερωτώνται απαντούν με μισόλογα και καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις όχι ιδιαίτερα σθεναρές. Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι διαχειριστές της ελληνικής κρίσης, στην Αθήνα και το εξωτερικό, έχουν προ πολλού σπάσει όλα τα ρεκόρ ανοησίας...Αν οι διαχειριστές της κρίσης είχαν σκοπό να προκαλέσουν ένα bank run στην Ελλάδα, μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι έχουν κάνει κάθε δυνατή προσπάθεια και έχουν καταφέρει ως τώρα να κλονίσουν αρκετά τους Έλληνες καταθέτες:
n Η προηγούμενη εβδομάδα άρχισε με τον υπουργό Οικονομικών να περιγράφει με τον πιο ανατριχιαστικό τρόπο το σενάριο πτώχευσης της χώρας, αν δεν καταβληθεί τον Ιούνιο η πέμπτη δόση του δανείου των 110 δισ. ευρώ, μιλώντας για «κράτος με κατεβασμένα ρολά». Αν το κράτος είναι έτοιμο να κατεβάσει ρολά, γιατί και ο καταθέτης να μην φοβάται εύλογα ότι θα βρει κατεβασμένα ρολά στην τράπεζά του; Το σκηνικό του πανικού άρχισε να χτίζεται...
n Ακολούθησε αρκετά 24ωρα σπάνιας πυκνότητας σε εφιαλτικές προειδοποιήσεις, προβλέψεις και προφητείες, με τους Ευρωπαίους διαχειριστές της κρίσης να πέφτουν από την μια γκάφα στην άλλη, προσπαθώντας να τρομάξουν αρκετά την ελληνική κοινή γνώμη για να αποδεχθεί τη μοίρα της, δηλαδή άλλο ένα πρόγραμμα λιτότητας και εκποίησης δημόσιας περιουσίας πρωτοφανούς σκληρότητας και ευρύτητας, με πολλές και χοντρές πινελιές (νέας...) ταπεινωτικής εκχώρησης εθνικής κυριαρχίας. Η στήλη “Lex” των “Financial Times” παρομοιάζει τις απειλές και τα ταπεινωτικά για την Ελλάδα αιτήματα και σχόλια με μια σύγχρονη εκδοχή «διπλωματίας των κανονιοφόρων» (βλ. στα ιστορικά εγχειρίδια τα γεγονότα του 1850 με το ναυτικό αποκλεισμό του Πειραιά από το βρετανικό στόλο). Και δεν έχει άδικο...
n Οι Έλληνες πολίτες βομβαρδίσθηκαν από δηλώσεις που οι περισσότερες είχαν κοινό παρονομαστή την μη εκταμίευση της πέμπτης δόσης. Και, με δεδομένο ότι ήδη αυτό το σενάριο είχε συνδεθεί από τον ίδιο τον υπουργό Οικονομικών, με «κατεβασμένα ρολά του κράτους», ο τρόμος και ο πανικός άρχισαν να κορυφώνονται επικίνδυνα. Την ίδια στιγμή, το ελληνικό πολιτικό σύστημα έστηνε συνεχή άκαρπα σόου, με αλλεπάλληλες συσκέψεις και συναντήσεις υπουργών και πολιτικών αρχηγών. Μόνο αποτέλεσμα αυτών των δραματικών διαβουλεύσεων ήταν να εμπεδωθεί ακόμη περισσότερο στην κοινή γνώμη (ψηφοφόρων και καταθετών...) η εντύπωση της πλήρους παράλυσης κυβέρνησης και πολιτικού συστήματος.
n Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά για να τρομοκρατηθεί και ο τελευταίος αποταμιευτής, είχαμε και δηλώσεις περί σχεδίου για επιστροφή της χώρας στη δραχμή που δήθεν απεργάζονται στο παρασκήνιο οι Ευρωπαίοι από την Ελληνίδα επίτροπο Μ. Δαμανάκη. Το Σαββατοκύριακο έγινε γνωστό, όπως συνηθίζεται τον τελευταίο καιρό, άλλο ένα δημοσίευμα του “Spiegel” που κυκλοφορεί σήμερα, όπου καταγράφεται η πληροφορία περί άρνησης του ΔΝΤ να εγκρίνει την εκταμίευση της πέμπτης δόσης, επειδή η Ελλάδα έχει αποτύχει σε όλους τους δημοσιονομικούς στόχους του μνημονίου. Την ίδια ώρα, το σημαντικότερο θέμα συζήτησης στις περισσότερες ελληνικές παρέες ήταν ποια τύχη θα έχουν οι καταθέσεις, ενώ λέγεται ότι αρκετοί έσπευσαν στα ΑΤΜ για να πάρουν όσα χρήματα μπορούσαν.
n Χθες, το υπουργείο Οικονομικών κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με τους ως τότε χειρισμούς του και έσπευσε να διευκρινίσει με μια ολιγόλογη ανακοίνωση ότι «οι διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής, τις αναγκαίες παρεμβάσεις για το 2011 και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας εξελίσσονται ικανοποιητικά και εκτιμούμε ότι θα ολοκληρωθούν επιτυχώς τις επόμενες μέρες». Και επειδή συνήθως ελάχιστοι λαμβάνουν πλέον σοβαρά τις διαβεβαιώσεις της ελληνικής κυβέρνησης για μείζονα οικονομικά θέματα, το ίδιο το ΔΝΤ έσπευσε να δημοσιεύσει διάψευση των πληροφοριών περί κατάρρευσης των διαπραγματεύσεων κυβέρνησης-τρόικας, που θα εμπόδιζε την εκταμίευση της πέμπτης δόσης.
Τελειώνει εδώ το θρίλερ; Θα σταματήσουν οι εκροές καταθέσεων να απειλούν τη σταθερότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος; Μάλλον όχι. Οι ανεπαρκείς διαχειριστές της κρίσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό θα χρειασθεί να προσφέρουν πολύ περισσότερες διαβεβαιώσεις για αποφυγή της χρεοκοπίας της χώρας, αν θέλουν να σταματήσουν τον πανικό. Και θα το κάνουν. Είναι θέμα ημερών να αρχίσουν από τους καλούς φίλους και πιστωτές μας στο εξωτερικό οι διαβεβαιώσεις ότι η Ελλάδα δεν θα αφεθεί στην τύχη της, ότι η πέμπτη δόση θα καταβληθεί κανονικά, ότι δεν υπάρχει θέμα χρεοκοπίας και άλλα όμορφα και καθησυχαστικά.
Από αυτή τη θέση, μόνο δύο πράγματα αισθανόμαστε την ανάγκη να διευκρινίσουμε σε όσους δίκαια ανησυχούν για την τύχη της χώρας και των καταθέσεών τους:
1. Το πρόβλημα με το ελληνικό χρέος είναι όντως πολύ σοβαρό και η διαχείρισή του δύσκολη, χωρίς δραστικά μέτρα, όπως μια γενναία αναδιάρθρωση. Όμως, στην παρούσα φάση δεν υπάρχει το παραμικρό ενδεχόμενο να «παίξει» κανείς σοβαρά ακόμη και με το πιο ήπιο σενάριο επιμήκυνσης, πολύ περισσότερο με εφιαλτικά σενάρια χρεοκοπίας. Γιατί, πολύ απλά, το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα είναι εξαιρετικά αδύναμο και δεν θα άντεχε ούτε τη χρεοκοπία της Ελλάδας, ούτε όσα θα ακολουθούσαν στις άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας και στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, άλλωστε, ότι εξαρχής όλα τα σενάρια για αναδιαρθρώσεις χρέους στην Ευρωζώνη τοποθετήθηκαν χρονικά το 2013. Μέχρι τότε υπολογίζουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα θα έχει αποκαταστήσει στοιχειωδώς την κεφαλαιακή του επάρκεια σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μπορούν να συζητηθούν σοβαρά τέτοια σενάρια. Συμπέρασμα; Ό,τι και αν συμβεί, η πέμπτη δόση του δανείου (και η έκτη, και η έβδομη...) θα εκταμιευθούν, είτε αρέσει στους ψηφοφόρους του Βορρά, είτε όχι. Όλα τα άλλα που ακούγονται εντάσσονται απλώς στο πλαίσιο μιας μικροπολιτικάντικης διαχείρισης μιας πολύ σοβαρής κρίσης.
2. Ό,τι και αν συμβεί τελικά στο πεδίο της ελληνικής κρίσης, οι Έλληνες καταθέτες δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τις αποταμιεύσεις τους. Η εμπιστοσύνη των καταθετών είναι το τελευταίο «οχυρό» της νομισματικής ένωσης: αν κάτι κακό συμβεί στους Έλληνες καταθέτες, οι Ιρλανδοί, οι Πορτογάλοι και αρκετοί ακόμη καταθέτες θα σπεύσουν να αποσύρουν τις δικές τους καταθέσεις, αρχίζοντας ένα ντόμινο που θα μπορούσε να οδηγήσει στη διάλυση της ευρωζώνης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η ΕΚΤ θα συνεχίσει να τροφοδοτεί με ρευστότητα τις ελληνικές τράπεζες ακόμη και με εγγύηση... μαρουλόφυλλα, ώστε να μην υπάρξει το παραμικρό ενδεχόμενο να μην πληρωθεί ένας καταθέτης, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα σενάρια επιστροφής της Ελλάδας στη δραχμή εμπνέουν στους Ευρωπαίους πολιτικούς και τραπεζίτες φόβο για τη διάλυση της ευρωζώνης.
Η κατάσταση, λοιπόν, είναι σοβαρή, αλλά θα ήταν σφάλμα να παρασυρθούμε από «κούφιες» κινδυνολογίες. Κίνδυνος για τις καταθέσεις σήμερα δεν υπάρχει. Γιατί, πολύ απλά, κανείς στην Ευρώπη δεν είναι έτοιμος να διαχειριστεί τις συνέπειες ενός τόσο σοβαρού «ατυχήματος» με το ευρώ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου