Σαβούρα για τη φτωχολογιά: Κιμάς από...άλογα γιατί συμφέρει!

Οποιος έχει επισκεφτεί έστω και μια φορά τα καταστήματα ΙΚΕΑ θα έχει προσέξει ασφαλώς, ότι πολύς κόσμος, κυρίως οικογένειες με μικρά παιδιά, κάθεται στο εστιατόριο και τρώει τη σπεσιαλιτέ του καταστήματος: κεφτεδάκια Σουηδίας. Το φαγητό καθεαυτό δεν δελεάζει (σιγά το πράγμα), δελεάζει όμως η τιμή, η οποία είναι εξαιρετικά χαμηλή.

Η πρώτη σκέψη που κάνει κάποιος είναι πως η γνωστή σουηδική αλυσίδα δεν ενδιαφέρεται ν' αποκομίσει μεγάλο κέρδος από το συγκεκριμένο επιχειρηματικό κομμάτι, ότι ενδιαφέρεται κυρίως για διαφήμιση, γι' αυτό και έχει τα κεφτεδάκια φτηνά. Λάθος σκέψη, η οποία έχει επιβληθεί κυρίως από το ίδιο το μάρκετινγκ της εταιρίας. Στην πραγματικότητα, οι καπιταλιστές επιδιώκουν να βγάλουν και από τη μύγα ξύγκι, γι' αυτό και δεν αφήνουν καμιά δραστηριότητα των επιχειρήσεών τους να είναι ζημιογόνα. Αυτοί και μόνον αυτοί γνωρίζουν τι κονομάνε από τα κεφτεδάκια, τα οποία μάλιστα κατασκευάζονται από τη μητρική ΙΚΕΑ και διανέμονται σε όλες τις θυγατρικές.

kokkinostupos

Τώρα, ξέρουμε πολύ καλά γιατί είναι φτηνά τα κεφτεδάκια της ΙΚΕΑ. Γιατί φτιάχνονται (και) από κρέας αλόγου, που είναι πολύ πιο φτηνό από το βοδινό. Αν μάλιστα προέρχεται από παραγωγικά παλιάλογα, που έχουν επιμετρήσει το ζην σέρνοντας κάρα, και όχι από πουλάρια που εκτρέφονται για το κρέας (στους 18 μήνες σφάζονται, όπως γράψαμε αναλυτικά στο προηγούμενο φύλλο της «Κ»), τότε το αλογίσιο κρέας είναι ακόμα πιο φτηνό. Οπως γράφτηκε, τα ρουμάνικα σφαγεία πουλούσαν το αλογίσιο κρέας προς 0,57 ευρώ το κιλό και το μοσχαρίσιο προς 3,40! Μιλάμε, δηλαδή, για κρέας έξι φορές φτηνότερο από το βοδινό.

Πέρα από τον κίνδυνο να περιέχει φαινυλοβουταζόνη, ουσία επικίνδυνη για τον άνθρωπο, που περιέχεται σε θεραπείες που γίνονται στα άλογα, το κρέας από παραγωγικά άλογα είναι τόσο σκληρό που δεν τρώγεται. Ο μόνος τρόπος για να σερβιριστεί ως βοδινό είναι να γίνει κιμάς, να υποστεί επεξεργασία με διάφορες χημικές ενώσεις, να «παστωθεί» στα μπαχαρικά και να σερβιριστεί σε παρασκευάσματα όπως κατεψυγμένα μπιφτέκια, κεφτεδάκια, γεμιστά ζυμαρικά κτλ.

Οταν το αλογίσιο κρέας βαφτίζεται βοδινό, οι καπιταλιστές έχουν διπλό κέρδος. Πρώτον εκμεταλλεύονται τη μεγάλη διαφορά τιμής και δεύτερον αποφεύγουν τους ελέγχους για φαινυλοβουταζόνη, που πρέπει να γίνονται στο αλογίσιο κρέας. Διότι, αν ανιχνευτεί φαινυλοβουταζόνη σε ποσοστό μεγαλύτερο του επιτρεπόμενου, το κρέας δεσμεύεται και καταστρέφεται. Γράψαμε στο προηγούμενο φύλλο πως στη βάση δεδομένων του συστήματος RASFF της ΕΕ υπάρχουν συνεχώς προειδοποιήσεις για παρτίδες αλογίσιου κρέατος που ελέγχθηκε (δειγματοληπτικοί είναι οι έλεγχοι) και βρέθηκε με φαινυλοβουταζόνη σε συγκεντρώσεις πάνω από την επιτρεπόμενη. Ενώ όταν το αλογίσιο κρέας βαφτίζεται βοδινό, δεν περνάει από κανέναν έλεγχο, οπότε εκλείπει ο κίνδυνος δέσμευσης και καταστροφής κάποιας παρτίδας. Μειώνεται έτσι και το οικονομικό ρίσκο.

Ολοι στο κόλπο

Επειδή μας περνάνε για ηλίθιους, πρέπει να κάνουμε μερικές ακόμη επισημάνσεις. Καταρχάς, δεν πρόκειται για μια μόνο ποσότητα αλογίσιου κρέατος, που αγόρασε από ρουμάνικο σφαγείο μια ολλανδική φίρμα και απ' αυτή κάποιος κύπριος μεσάζοντας, που πούλησε το κρέας σε μια γαλλική εταιρία επεξεργασίας κρέατος, χωρίς αυτή να ξέρει τίποτα. Οταν αλογίσιο κρέας βρίσκεται σε σκευάσματα διάφορων φιρμών σε όλη την Ευρώπη, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη εξυπνάδα για να καταλάβουμε πως δεν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό, αλλά για μια καλά στημένη φάμπρικα που κρατάει χρόνια. Σε ανύποπτο χρόνο έχουμε γράψει ότι η Ολλανδία, παλιά αποικιοκρατική δύναμη με ισχυρό εμπόριο, αποτελεί το μεγαλύτερο «πλυντήριο» αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Εισάγει «βρόμικα» προϊόντα, τους δίνει κοινοτικό «διαβατήριο» και μετά αυτά κυκλοφορούν ελεύθερα σε όλη την ΕΕ. Το ότι ολλανδική φίρμα ενέχεται και σ’ αυτό το σκάνδαλο δεν μας προκάλεσε καμιά έκπληξη.

Το δεύτερο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι δεν είναι άμοιροι του σκανδάλου και οι υπόλοιποι κρίκοι της διατροφικής αλυσίδας (από το σφαγείο μέχρι τις εταιρίες που παρασκευάζουν και πουλάνε τα τελικά προϊόντα με κιμά). Πρέπει να διαλύσουμε το μύθο για τη δήθεν αθωότητα των τελικών παρασκευαστών, είτε πρόκειται για εταιρίες που πουλάνε κατεψυγμένα παρασκευάσματα με κιμά είτε πρόκειται για εταιρίες εστίασης. Αλήθεια, γιατί η ΙΚΕΑ έφτιαχνε τα κεφτεδάκια της στη Σουηδία και από εκεί τα διένειμε με φορτηγά στους αντιπροσώπους της στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες; Πώς γίνεται να πουλιούνται τόσο φτηνά, κεφτεδάκια που φτιάχνονται στη Σουηδία και μεταφέρονται με ψυγεία στην Ελλάδα; Μόνο τα μεροκάματα και τα μεταφορικά να λογαριάσει κανένας μπορεί να καταλάβει πως ο μόνος τρόπος για να είναι κερδοφόρα αυτή η μπίζνα είναι το κρέας-σαβούρα που χρησιμοποιείται. Δεν γίνεται να τρως κεφτεδάκια στην ΙΚΕΑ και να σου 'ρχονται πιο φτηνά απ' όσο θα σου 'ρχόταν αν αγόραζες τα υλικά και τα έφτιαχνες στο σπίτι σου. Τώρα μάθαμε γιατί ήταν φτηνά. Και βέβαια, τα στελέχη της εταιρίας, όπως και όλων των εταιριών που πουλούσαν προϊόντα με κιμά, ήξεραν πάρα πολύ καλά πως αγόραζαν αλογίσιο κρέας και το έκαναν κιμά ή ότι αγόραζαν αλογίσιο κιμά (αν αγόραζαν κιμά και όχι κρέας). Και μόνο η διαφορά τιμής, που τους επέτρεπε να πουλάνε το τελικό προϊόν φτηνά, δείχνει ότι ήξεραν τα πάντα. Αλλο αν τώρα το παίζουν αθώες περιστερές και δηλώνουν ότι δεν ήξεραν.

Αυτό το παιχνίδι παίζεται κάθε φορά που ξεσπά το διαρκές διατροφικό σκάνδαλο. Συνήθως, οι τελικοί προμηθευτές εμφανίζονται ως αθώες περιστερές που εξαπατήθηκαν από κάποιον «κακό» προμηθευτή χοντρικής. Διότι οι τελικοί προμηθευτές είναι αυτοί με τις επώνυμες φίρμες που έρχονται σε επαφή με τον καταναλωτή. Τους χονδρέμπορους δεν τους ξέρουν οι καταναλωτές. Οταν καταναλώνουν οποιοδήποτε προϊόν δεν ξέρουν από ποιον χονδρέμπορο προέρχεται. Ο καταναλωτής ξέρει τα κεφτεδάκια της ΙΚΕΑ και όχι από πού αγοράζει η ΙΚΕΑ κρέας. Γι' αυτό και η προσπάθεια που καταβάλλεται είναι να προστατευθούν αυτές οι επώνυμες φίρμες. Και η προσπάθεια καταβάλλεται και από τις ίδιες και από τις κρατικές αρχές και την Κομισιόν.

Δείτε πώς αντέδρασε η ΙΚΕΑ. Μόλις αποκαλύφτηκε ότι τα κεφτεδάκια της έχουν αλογίσιο κρέας, έσπευσε να σταματήσει το σερβίρισμά τους, βγάζοντας η ίδια ανακοίνωση. Πώς, όμως, έγινε η αποκάλυψη; Πιάστηκε στην Τσεχία ένα ψυγείο με κεφτεδάκια, έγινε έλεγχος και βρέθηκε DNA αλόγου. Και τότε «ξύπνησε» η ΙΚΕΑ, έβγαλαν ανακοίνωση τα κεντρικά στη Σουηδία και εξαφάνισαν τα κεφτεδάκια από τα μαγαζιά τους σε όλη την Ευρώπη! Αν η ΙΚΕΑ ενδιαφερόταν για την ασφάλεια των καταναλωτών της, γιατί δεν έσπευσε να κάνει προληπτικό έλεγχο στα προϊόντα της από τότε που ξέσπασε το σκάνδαλο; Μόνο όταν πιάστηκε στα πράσα «ζωήρεψε» και φανέρωσε τις… ευαισθησίες της, οι οποίες έχουν να κάνουν μόνο με το ταμείο της: εξαφάνισε τα κεφτεδάκια από παντού, μέχρι να ξεχαστεί το σκάνδαλο και ν' αρχίσει να τα ξανασερβίρει.

Πολιτική κατευνασμού

Γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο για τις καθησυχαστικές δηλώσεις των αρμόδιων Επιτρόπων Υγείας και Ανταγωνισμού, που «βλέπουν» μόνο σκάνδαλο αισχροκέρδειας και όχι σκάνδαλο υγείας. Στην ίδια ρότα έσπευσε την περασμένη Τρίτη να κάνει δήλωση και ο Χαρακόπουλος. Από τις πρώτες κιόλας λέξεις του σχετικού Δελτίου Τύπου γίνεται λόγος (με τονισμένα γράμματα) για «υπόθεση διατροφικής απάτης». Και στη δήλωσή του ο Χαρακόπουλος, αφού λέει τις γνωστές μπούρδες για τους εξαντλητικούς ελέγχους που γίνονται και θα γίνουν, καταλήγει: «Σε κάθε περίπτωση θέλω να ξεκαθαρίσω ότι μέχρι στιγμής δεν τίθεται θέμα δημόσιας υγείας αλλά θέμα παραπλάνησης και εξαπάτησης του καταναλωτή» (η έμφαση του υπουργείου).

Εδώ έχουμε διπλό ψέμα. Πρώτο οι δήθεν εξαντλητικοί έλεγχοι και δεύτερο η διαβεβαίωση ότι δεν τίθεται θέμα υγείας. Η Κομισιόν, για να καθησυχάσει τους ευρωπαϊκούς λαούς, αποφάσισε να επιδοτήσει κατά 75% το κόστος 2.250 εργαστηριακών ελέγχων σε όλη την ΕΕ! Στην Ελλάδα αναλογούν 100 έλεγχοι! Αυτά ανακοινώθηκαν επίσημα από τον ΕΦΕΤ. Μιλάμε, δηλαδή, για βιτρίνα.

Οι έλεγχοι, όπως αναφέρεται στη Σύσταση της Επιτροπής της 19.2.2013 ((2013/99/ EU) επιμερίζονται σε δύο επίπεδα. Σε ό,τι αφορά τα έτοιμα προϊόντα κιμά που χαρακτηρίζεται σαν βοδινός, ψάχνουν να βρουν αν υπάρχει DNA αλόγου. Στο κανονικό κρέας αλόγου ψάχνουν να βρουν αν υπάρχει φαινυλοβουταζόνη. Μ’ άλλα λόγια, στα έτοιμα προϊόντα κιμά δεν ψάχνουν για φαινυλοβουταζόνη, αλλά μόνο για το αν υπάρχει DNA αλόγου. Οπως αναφέραμε παραπάνω, οι έλεγχοι για φαινυλοβουταζόνη γίνονταν και μέχρι τώρα στο αλογίσιο κρέας και συχνά έβρισκαν κρέας μολυσμένο μ’ αυτή την απαγορευμένη ουσία, όπως μπορεί να δει κανείς στη βάση δεδομένων του ευρωπαϊκού συστήματος προειδοποίησης RASFF.

Γιατί δεν ψάχνουν για φαινυλοβουταζόνη και στα προϊόντα κιμά; Ακόμη και ίχνη να βρουν, είναι βέβαιο πως το αλογίσιο κρέας που χρησιμοποιήθηκε ήταν μολυσμένο και επομένως δεν υπάρχει μόνο σκάνδαλο απάτης, αλλά και σκάνδαλο υγείας. Χώρισαν τους ελέγχους σε δυο διακριτές δράσεις για να μην υπάρξει κανένας έλεγχος για φαινυλοβουταζόνη στα «μαϊμού» βοδινά παρασκευάσματα και έτσι στο τέλος να παραπλανήσουν τους λαούς της Ευρώπης, λέγοντάς τους ότι απλώς εξαπατήθηκαν και έφαγαν κιμά από αλογίσιο κρέας, όμως δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα υγείας, οπότε μπορούν να συνεχίσουν ν’ αγοράζουν τα φτηνιάρικα προϊόντα κιμά που πουλιούνται σε όλη την Ευρώπη.

Οι αρμόδιοι Κομισάριοι (και ο Χαρακόπουλος σαν παπαγαλάκι τους) ενδιαφέρονται για το κουκούλωμα του σκανδάλου, για να προστατεύσουν τις εταιρίες που πωλούν τα κατεψυγμένα προϊόντα κιμά. Ακολουθούν την τακτική να λένε ότι «μέχρι στιγμής» δεν υπάρχει πρόβλημα υγείας, ενώ δεν κάνουν κανένα έλεγχο για να διαπιστώσουν αν όντως υπάρχει πρόβλημα υγείας. Στο τέλος, όταν καταλαγιάσει ο θόρυβος, θα πουν και το προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα: δεν υπήρξε πρόβλημα υγείας. Και δε θα είναι η πρώτη φορά που θα συγκαλύψουν κάποια πλευρά του διαρκούς διατροφικού σκανδάλου. Το ίδιο έκαναν με τις «τρελές αγελάδες», με τα διοξινούχα κοτόπουλα, με το ηλιέλαιο που περιείχε βαλβολίνες κτλ. κτλ. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να καθησυχάσουν τους εργαζόμενους της ΕΕ, που αποτελούν τους αποκλειστικά σχεδόν καταναλωτές των φτηνών προϊόντων που πουλάνε οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις.

ΥΓ1: Φινλανδική εταιρία τροφίμων, στα ψυγεία της οποίας εντοπίστηκαν 1,7 τόνοι τροφίμων με αλογίσιο κρέας, ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να διανείμει κεμπάπ σε φτωχές οικογένειες, αν οι αρχές της το επιτρέψουν! Χρειάζεται σχόλιο;

YΓ2: Ξεπερνώντας σε κυνισμό τη φινλανδική εταιρία ο γερμανός χριστιανοδημοκράτης βουλευτής Χάρτβιχ Φίσερ, έφαγε μια ολόκληρη μερίδα προϊόντος με αλογίσιο κρέας (από προϊόν που έχει αποσυρθεί) μπροστά στο φακό της «κίτρινης» Bild, για να καταλήξει στην πρόταση να μοιραστούν στους φτωχούς τα προϊόντα που αποσύρονται για να μην πάνε χαμένα! «Υπάρχουν και στη Γερμανία άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά να αγοράσουν τρόφιμα και έτσι δεν πιστεύω ότι μπορούμε απλώς να πετάμε φαγητό» δήλωσε κυνικά ο Φίσερ, προκαλώντας σάλο στη Γερμανία. Γιατί όμως; Για τους φτωχούς δεν προορίζονται όλες οι σαβούρες με τη χαμηλή τιμή; Ας τους τα μοιράσουμε, δήλωσε ο γερμανός βουλευτής, για να τους πείσουμε ότι δεν διατρέχουν κίνδυνο και να συνεχίσουν ν' αγοράζουν τις σαβούρες που τους πουλάνε οι εταιρίες μας. 

ΥΓ3 (και σημαντικότερο): Από το διατροφικό σκάνδαλο δεν πρόκειται να γλιτώσουμε όσο δεν… γλιτώνουμε από τον καπιταλισμό. Το κυνηγητό του κέρδους οδηγεί στην απόλυτη ανηθικότητα και το έγκλημα. Και η πολιτική εξουσία –σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο– κάνει πλάτη στο έγκλημα και ενδιαφέρεται μόνο για τον κατευνασμό των θυμάτων, ώστε να εξακολουθήσουν να είναι θύματα. Το έγκλημα αυτό στρέφεται ενάντια στα φτωχά λαϊκά στρώματα που δεν έχουν την οικονομική άνεση και καταφεύγουν στα φτηνότερα προϊόντα. Εμείς συμβουλές υγιεινής διατροφής δεν πρόκειται να δώσουμε. Αλλωστε, ο κόσμος τις γνωρίζει, η τσέπη του είναι που απαγορεύει την εφαρμογή τους. Σε αγώνα για την ανατροπή του καπιταλισμού θα καλέσουμε ξανά.

Εγκλήματα κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση

Βρέθηκαν και στην Ελλάδα δυο παρτίδες με κατεψυγμένο αλογίσιο κρέας, μαρκαρισμένο σαν βοδινό. Προέλευσης Ρουμανίας. Επίσης, σουτζουκάκια… αρμένικα με αλογάκι, καθώς και σαλάμια (Ολλανδίας παρακαλώ), που… χλιμιντρίζουν, αν και χαρακτηρίζονται ως βοδινά.

Βρέθηκαν τώρα, που έχει ξεσπάσει σκάνδαλο πανευρωπαϊκά και γίνονται κάποιοι έλεγχοι (για ένα μήνα θα κρατήσουν). Και βέβαια, ποτέ δε θα μάθουμε αν το συγκεκριμένο κρέας και οι –ποιος ξέρει πόσοι– τόνοι που καταναλώνουμε εδώ και χρόνια, προέρχονται από άλογα εμβολιασμένα με την επικίνδυνη για τον άνθρωπο φαινυλοβουταζόνη. Οπως αναλυτικά γράφουμε στη διπλανή σελίδα, αυτό που κάνουν, σύμφωνα με τη σύσταση της Κομισιόν, είναι μια αντίδραση PCR, που ελέγχει αν υπάρχει DNA αλόγου, όχι αν υπάρχουν ίχνη φαινυλοβουταζόνης.

Περιττεύει να πούμε πως το έγκλημα είναι κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση και συντελείται εδώ και χρόνια. Και είναι έγκλημα κατά της υγείας μας και όχι μόνο κατά της τσέπης μας. Κανένας δε θα μάθει ποτέ τι ποσότητες φαινυλοβουταζόνης έχουν μπει στον οργανισμό μας και πώς αυτές συνδέονται με διάφορες ασθένειες που θερίζουν.

Θυμίζουμε ότι οι βλαπτικοί παράγοντες δρουν σωρευτικά στον ανθρώπινο οργανισμό.

ΥΓ1: Ποιος δεν έχει ακούσει την καινούργια διαφήμιση της εταιρίας JUMBO, μέσω της οποίας δείχνει την… ευαισθησία της για τη ρύπανση της ατμόσφαιρας από τα καυσόξυλα; Η εταιρία αυτή δεν είχε κανένα πρόβλημα να εισάγει και να πουλάει γλειφιτζούρια για παιδιά, τα οποία περιείχαν μια σειρά χρωστικές ουσίες για τις οποίες έπρεπε να αναγράφεται «μπορεί να έχουν επιβλαβείς συνέπειες στην δραστηριότητα και προσοχή στα παιδιά» και επίσης μια σειρά άλλες χρωστικές, που δεν αναγράφονταν καν. Φυσικά, αν τα γλειφιτζούρια έγραφαν «προσοχή στα παιδιά», ποιος θα τ’ αγόραζε, όταν απευθύνονται αποκλειστικά σε παιδιά;

ΥΓ2: Η ελληνική ΙΚΕΑ είχε το θράσος ν’ ανακοινώσει πως τα λουκάνικα που πουλάει συσκευασμένα ή σερβίρει στα μαγαζιά της δεν είναι εισαγωγής, αλλά από έλληνες παραγωγούς που είναι πιστοποιημένοι. Το ίδιο πιστοποιημένα δεν ήταν και τα κεφτεδάκια Σουηδίας με το αλογίσιο κρέας;