ΣΚΙΕΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ

Του ΣΤΑΘΗ* 

Ουδεμία σχέση με την εθνική επέτειο της Επανάστασης του 1821 έχει ο φασισμός.

Η Επανάσταση του 1821 θανάτωσε πρωθύστερα κάθε μορφήφασισμού.

Τι σχέση με τον εθνικοαπελευθερωτικό και ταξικόν αγώνα του 1821 μπορούν να έχουν οι επίγονοι των ταγματασφαλιτών που συνεργάσθηκαν με τους ναζί και των δωσιλόγων;

Τηρουμένων των αναλογιών, οι δωσίλογοι και οι ταγματασφαλίτες της κατοχής την εποχή των Οθωμανών θα ήταν γενίτσαροι ήπροσκυνημένοι.

Τι σχέση μπορούν να ’χουν με το «αθάνατο κρασί του ’21» οι λαδέμπορες της κατοχής και οι σταυρωτήδες του λαού τότε, τουξένου και του ικέτη σήμερα;

Τι σχέση με την ποίηση ενός επαναστατικού αγώνα που καλούσε, με τον Θούριο του Ρήγα, Σέρβους, Βουλγάρους, Ελληνες, Αλβανούς, ακόμα και Τούρκους να αγωνισθούν στον ίδιο τίμιο αγώνα μπορούν να έχουν οι μελανοχίτωνες της Χρυσής Αυγής που μισούν Βούλγαρους, Αλβανούς και κάθε άλλον ξένο το ίδιο;

Τι δουλειά έχει ο φασισμός που κηρύσσει την υποταγή
στις διαταγές με την ελευθερία; τι δουλειά έχουν τα «εγέρθητου» με το πνεύμα του Καραϊσκάκη; Μόνον ύβριν αποτελούν.

Τι σχέση έχει ο φασιστικός κονφορμισμός των φύρερ με το «περίόλων αμφιβάλλειν» που γέννησε έως τώρα όλες τις επαναστάσεις; Καμμία! Και τούτο το περιγράφουν έξοχα οι αδελφοί Ταβιάνι,αποτυπώνοντας τον ιταλικό κλασικισμό όσον και το πνεύμα τουδιαφωτισμού, όταν σε μιαν απ’ τις ταινίες τους δείχνουν κλασικούςΕλληνες οπλίτες να εγείρονται κατάφρακτοι μέσα απ’ τη γη και νακυνηγάνε στα έτοιμα για τον θερισμό χωράφια τους φασίστες, αποκτείνοντας τα κτήνη ένα προς ένα με άδακρυ φάσγανο.

Η Επανάσταση του 1821 (ή 124η εξέγερση του γένους, αυτή που πέτυχε) είναι μια δύσκολη υπόθεση. Περιέχει τονεθνικοαπελευθερωτικό αγώνα και τις ταξικές προσδοκίες, δεν πρόλαβε να ξεσπάσει κι οδηγήθηκε σε εμφυλίους πολέμους, ξεσήκωσε τον ευρωπαϊκό ρομαντισμό, ήταν υπόθεση ξωμάχων καιεμπόρων, στρατιωτικών, αγράμματων και γραμματισμένων,παπάδων κι αλλόθρησκων, στέφθηκε από ήρωες και μαγαρίστηκε από προδότες.

Θέλει πολύ διάβασμα (ες αεί) του καθ’ ενός και πολλή δουλειά στα σχολεία για να γίνει κατανοητό το 1821. Μόνον ημιμαθείς ή πατριδοκάπηλοι εξαερώνουν όλον αυτόν τον θησαυρό στο ερώτημα αν υπήρχε ή δεν υπήρχε το «κρυφό σχολειό» ή αν καλώς ή κακώςορίσθηκε η 25η Μαρτίου ως συμβολική ημερομηνία της εθνεγερσίας.Tolle lege, πάρε διάβασε, έλεγαν οι Λατίνοι σε αυτές τις περιπτώσεις, και θα ξεστραβωθείς.

Οι φασίστες όμως, κι εν προκειμένω η Χρυσή Αυγή, εμφανίζονται τώρα ως αναστηλωτές μιας ιστορικής «αλήθειας» της οποίας αισθάνονται μέρος. Δηλαδή καθαιρούν την Ιστορία προβάλλοντας πάνω της την ταυτότητά τους.

Αλλά, παρακάμπτοντας το γεγονός ότι ουδέν πιο ανήθικο από τηνηθικοποίηση της Ιστορίας, ας δούμε πόση σχέση έχουν οι ίδιοι οι φασίστες με την «αλήθεια» που υποστηρίζουν. Θεωρούν την Επανάσταση του 1821 «ελληνοχριστιανικό» γεγονός. Πόση σχέση όμως με τον χριστιανισμό έχουν οι ίδιοι, όταν μισούν τον πλησίοντους αν δεν είναι Ελληνας;

Τι σχέση έχουν με το «ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Ελλην»; Ξέρουν οι κακομοίρηδες ότι για τον Χριστιανισμό ο εθνισμός (πόσω μάλλον οεθνικισμός) είναι αίρεση;

Αλλά, αν είναι κατά φαντασία χριστιανοί, κατά φαντασίαν επίσης σχέση έχουν και με τα ελληνικά γράμματα. Εκτός κι αν οι φασίστες είναι θαυμαστές του ανθρωπισμού, της Γαλλικής Επανάστασης, του Γαριβάλδι, του Μπολιβάρ και των διεθνών ταξιαρχών στη Ισπανία το 1936, και δεν το ξέρουμε.

Η Επανάσταση του 1821 ήρθε από πολλά ρυάκια, από τις εξεγέρσεις αμέσως μετά την άλωση της Πόλης, από τους Βενετοτουρκικούς πολέμους, απ’ τα παραμύθια της γιαγιάς και τη βυζαντινή παράδοση, απ’ τα γράμματα που μετανάστευσαν στη Δύση, απ’ την Αναγέννηση, από τον δυτικό ανθρωπισμό, απ’ τα ποιήματα του Γκαίτε και τονΜάξιμο τον Γραικό των Ρώσων, απ’ τους κολίγους και τους ξωμάχους, απ’ τους ναυτικούς και τους πειρατές, από εμπόρους, απ’ τη μισθοφορία στην ξένη, απ’ τους Δεκεμβριστές, απ’ τον Ερασμο και τον Πούσκιν, απ’ τους ρομαντικούς και τη Γαλλική Επανάσταση, απ’ τους παπάδες που μάθαιναν κολλυβογράμματα στα παιδιά, απ’ τους Ρωμιούς αστούς που έστηναν σχολές απ’ την Τεργέστη έως την Καππαδοκία, απ’ τα βιβλία για τον Ομηρο και τις δόξες του προγονικού που κρύβονταν στα μοναστήρια ή τυπώνονταν εκ νέου στη Λειψία και τη Βενετία, από τους κλέφτες και τα αρματολίκια, απ’ τη δημοτική ποίηση, απ’ τη λόγια ποίηση, τον «Ερωτόκριτο» στην Κρήτη και τον «Στάθη» στην Κύπρο, απ’ τους νεομάρτυρες και τους σουβλισμένους, απ’ τον Σκυλόσοφο ως τον Κοσμά τον Αιτωλό, απ’ τον Κατσαντώνη ως τα Ορλοφικά, απ’ τα εγερτήρια ψέματα του Παπαφλέσσα έως την κρεμάλα για τον Πατριάρχη, από τους ξένους περιηγητές που ανακάλυπταν τα αρχαία ερείπια ως τους χάρτες του Ρήγα, πολλά ρυάκια έφτιαξαν το μεγάλο ποτάμι που οργάνωσαν οι Φιλικοί, το πότισε με το αίμα του ο Διάκος,το φίλησε με δάκρυ σεβαστικό ο Ιμπραήμ, το έστρεψε με φωτιά και τσεκούρι εναντίον των ναιναίκων ο Κολοκοτρώναρος και το έβαλε παντιέρα στον μπούντζον του ο γιος της Καλογριάς.

Η Επανάσταση του 1821, κόρη της Αμερικανικής και της Γαλλικής, κόρη του Πλήθωνα Γεμιστού και του Λόρδου Μπάυρον, όρθωσε το ανάστημα του κολίγα μπροστά στην ίδια την Ιερή Συμμαχία. Υψώθηκε το γουρνοτσάρουχο κι έγινε αγιασμός για την έξοδο του Μεσολογγίου. Εσμιξε η Αθηνά Πρόμαχος του γραμματισμένου με τη Μεγαλόχαρη του αγράμματου κι έγιναν Κούγκι. Λίγα χρόνια μετά το 1821, το 1848, όλη η Ευρώπη πήρε φωτιά - τι κι αν η Ελλάδα δεν μπόρεσε να ακολουθήσει; Τι κι αν η Επανάσταση έμεινε μισή; τι κι αν ημιθανές γεννήθηκε το νέο ελληνικό κράτος  με ένα Πρωτόκολλο στο Λονδίνο; Θνησιγενές το εγχείρημα δεν έμεινε! Αφησε κληρονομιά και παρακαταθήκη «Ακρίτας, Κλέφτης, Παλληκάρι» πάντα ο ίδιος ο λαός, τραγούδησαν οι Αντάρτες στην Κατοχή και το γένοςξαναξεσηκώθηκε.

Τι δουλειά έχουν λοιπόν με τις επαναστάσεις οι φασίστες, αυτοί είναι η αντεπανάσταση. Είναι ό,τι πρωθύστερα σκότωσε το 1821, είναι η ντροπή του έθνους, οι γενίτσαροι, οι δωσίλογοι και οι γερμανοντυμένοι, οι ξενηλάτες. Οι υπομείονες.

Τώρα μαγαρίζουν την επέτειο με την αμάθεια, τη μισανθρωπία και τις καπηλείες τους.  Ε και; Περαστικοί είναι, η Υβρις έχει πάντα τηΝέμεσίν της. Και στους καθαρμούς συνηθισμένοι καθώς είναι οι Ελληνες με οδηγό τα πένθη τους κάθε φορά λυτρώνονται, δεν έχουν σπείρει άκαρπο σπόρο οι ποιητές, Κάλβος και Σολωμός, Ρίτσοςκαι Σικελιανός, Γκάτσος, Ελύτης, Καρυωτάκης, Καρούζος και Σεφέρης, σαράντα φασισμούς σαρώνει μόνο με ένα ποίημα του ο Καβάφης. Και μέσα απ’ τα αθέριστα χρυσά στάχυα των χωραφιών της Τοσκάνης, πάλι θα σηκωθούν, πάντα σηκώνονται, πάνοπλες οι αρχαίες σκιές και παίρνουν φαλάγγι τους πεμπτοφαλαγγίτες των τοκογλύφων, αποτείνοντας τα κτήνη κατά το ορθόν και το δίκαιον, κατά το καλόν και το ωραίον...

manier